ویژگی منحصر به فرد هزاره سوم میلادی که از آن با عنوان عصر اطلاعات یاد میشود، نوآوری و تغییر است. فضای دیجیتالی و انقلاب فناوری اطلاعات هر روز دامنه گستردهتري به خود ميگیرد، از مرزهای بیشتری عبور میکند و با ایجاد فضایی جدید در اطراف سازمانها، تعامل سنتی سازمان و محیط را کمرنگ میسازد.
از آن جا كه امروزه مردم با مباحثي همچون تجارت الكترونيكي ، كسب و كار الكترونيكي و مواردي از اين قبيل روبهرو هستند و سازمانهاي خصوصي از اين طريق كيفيت خدمات خود را به سطح بالايي رسانده‌اند، لذا از دولت‌ها انتظار مي‌رود تا آن‌ها نيز خدمات خود را به سطح مطلوبي برسانند. در واقع مي‌توان گفت دولت‌ها به دلیل فشار ناشي از پذيرش فناوري اطلاعات در ساير كشورها و همچنین پاسخ به انتظارات و توقعات جديد مردم، ناچار به استفاده از فناوری اطلاعات در ارایه خدمات خود هستند. شروع بهكارگيري و گسترش دولت الكترونيكي غالباً در جهت انجام تغييرات در فرآيندهاي دولتي نظير تمركززدايي، بهبود كارايي و اثربخشي هر چه بیشتر بوده است. باید گفت که اصولاً تعريف واحدي درباره دولت الكترونيكي وجود ندارد و اين مسأله ناشي از ماهيت پويای آن و جایگاه فناوري در آن است. اما میتوان گفت دولت الکترونیکی به کار بردن فناوري اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود كارايي و اثربخشي، شفافيت اطلاعات و مقايسهپذيري مبادلات اطلاعاتي و پولي در دولت، بين دولت و سازمانهاي تابعه دولت (G2G) در سطح ملي، شهري و محلي، مبادلات اطلاعاتي و پولي با شهروندان (G2C) و با سازمانهاي تجاري (G2B) ميباشد. دولت الكترونيكي از طريق فناوري اطلاعات و ارتباطات، دسترسي دو طرفه به اطلاعات را ممكن مي‌سازد و باعث توانمندسازي هر چه بيشتر مردم در استفاده از اطلاعات مي‌شود.
مطالب گفته شده نشان میدهد که وجود شبكه‌هاي مبتني بر فناوري اطلاعات، اساس روابط مردم با دولت را متحول مي‌سازد. بنابراین اهمیت توسعه خدمات الکترونیکی در تمام بخشهای دولتی کاملاً واضح است. از مهمترین این بخشها نیز بخش بازرگانی است که به دلیل تعامل وسیع این بخش با شهروندان و بازرگانان، در مباحث مرتبط با دولت الکترونیکی از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. در واقع ارایه خدمات الکترونیکی دولت به شهروندان و بازرگانان و سایر بخشها، از ابعاد مختلفی قابل توجه است که بخش بازرگانی به دلیل وسعت تعاملات خود، بخش عمدهای از این ابعاد را در بر میگیرد. این امر ضرورت تحقق و توسعه دولت الکترونیکی در بخش بازرگانی را نشان میدهد. در این راستا اولین گام برای تحقق دولت الکترونیکی در وزارت بازرگانی و پس از آن در بخش بازرگانی، شناخت پدیده دولت الکترونیکی توسط تمام گروههای ذینفع و در تعامل با بخش بازرگانی است.
در حال حاضر دفتر توسعه دولت الكترونيكي وزارت بازرگاني به منظور برقراري و توسعه ارتباطات الكترونيكي و تسريع و بهينهسازي ارایه خدمات بين دولت (با تأکید بر وزارت بازرگاني)، شركتها و شهروندان در معاونت توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات وزارت بازرگاني تشكيل شده است و با توجه به مطالب پیشگفته مبنی بر اهمیت شناخت دقیق و همه جانبه پدیده دولت الکترونیکی، نشريه حاضر در جهت آگاهي و روشن نمودن هر چه بيشتر اذهان مديران، كارشناسان و كارمندان وزارت بازرگاني به صورت ماهانه توسط این دفتر منتشر و ضمن ارایه آخرين مفاهيم و دستاوردهاي علمي دولت الكترونيكي به مطالعه و بررسي نتايج پروژه‌هاي دولت الکترونیکی در وزارت بازرگانی نيز ميپردازد.
شماره نخست نشریه که در پیش روی شماست، در چهار فصل تنظيم شده است. فصل اول با عنوان تاريخچه دولت الكترونيكي به سير تكامل و ظهور دولت الكترونيكي پرداخته است. فصل دوم به چیستی دولت الكترونيكي پرداخته و ماهيت دولت الكترونيكي را مورد بررسي قرار داده است. فصل سوم تحت عنوان شكل‌گيري دولت الكترونيكي در ساير كشورها، به بررسي چگونگي ايجاد و توسعه دولت الكترونيكي در ساير كشورها می‌پردازد و در فصل چهارم وضعيت دولت الكترونيكي در ايران در دستور کار قرار گرفته است و به بررسي پروژه‌هايي كه تاكنون در كشور در راستاي تحقق دولت الكترونيكي انجام شده، پرداخته است.
اميد است انتشار این نشریه بتواند آغازگر مسیری باشد كه پيمودن آن مستلزم تلاش و يافتن است و نیز درست پيمودن آن مستلزم آموختن از يافته‌ها و به كارگرفتن آن‌ها در عرصه عمل است.